Bouwen buiten gebane paden - zou bouwden deze starters hun droomhuis

In de huidige oververhitte woningmarkt duiken steeds meer alternatieve routes op. Routes die ook leiden naar een eigen huis, maar zonder te moeten zwemmen in volgepakte bezichtigingen en torenhoge biedingen. In deze serie beeldessays ‘Bouwen buiten gebane paden’ brengt EMMA verschillende routes in beeld, waarbij woningeigenaren laten zien waar het pad hen heeft gebracht. In deze eerste editie is het de beurt aan Sarah Thiel. Verenigd met 7 andere huishoudens lieten zij en haar vriend een huis bouwen in de wijk Feijenoord in Rotterdam.

Op een regenachtige ochtend zet ik een grote stap naar Sarah’s voordeur, waar zandbergjes de route naar het huizenblok versperren. Een nieuw woningblok is gereed, verschillende straatwerkers werken nog aan de laatste details. Zo ligt er naast elke voordeur in het rijtje een zware, betonnen trap die de voordeur nog gaat verbinden met de straat. Het zijn zeven woningen. Afgelopen zomer opgeleverd, legt Sarah me uit wanneer we aan de keukentafel zitten.

Overbieden zonder extra kwaliteit
Ze opereerden buiten de oververhitte woningmarkt, waar het afsluiten van een hoge hypotheek voor een bestaande woning voor Sarah en haar vriend niet goed aanvoelde. Als ze er al tussen kwamen.

"Dan stond je met nog tien andere mensen tegelijkertijd naar hetzelfde huis te kijken, wetende dat je moest gaan overbieden. Terwijl je niet per se meer kwaliteit krijgt voor het geld dat je erin stopt. Je weet niet eens of het de prijs wel echt waard is."

Anders was dat bij de ontwikkeling van hun eigen huis.

"Het geld dat je erin stopt is heel transparant. Je koopt zelf je kozijnen en je ziet in een offerte wat die kosten. Daarbij bouw je de woning ook nog eens precies zoals je zelf wilt."

Zo koos de vereniging voor hoge deuren en ramen met aluminium kozijnen. Van binnen zijn alle huizen volledig anders, wel hebben meerdere woningen binnen een vide. Zo ook de woning van Sarah.

Besluiten nemen
Van het eerste idee tot aan de oplevering: de vereniging kwam gedurende het traject regelmatig bij elkaar in Algemene Ledenvergaderingen (ALV’s). Daar werden de actuele stand van zaken en te nemen besluiten besproken. Dat kan gaan over het aankopen van grond tot aan het voorlopig ontwerp van de architect. Zijn alle besluiten genomen en is er consensus over de volgende stap? Dan gaat het project door naar de volgende fase.

Gedurende het traject kreeg de vereniging begeleiding van een onafhankelijke adviseur. In het prille begin is die begeleiding vooral belangrijk, wanneer ideeën nog moeten worden omgezet naar afspraken, locatie en plan.

"Hoe organiseer je elkaar? Hoe maak je bijvoorbeeld afspraken om de grond aan te kopen en hoe maak je van die afspraken een plan dat door een aannemer uitgevoerd kan worden?"

Schipperen tussen collectief en individu

Gelukkig komen de verenigingen er altijd uit.

"Niemand wil dat er iemand vanwege de prijs moet afhaken. Al is het op dit soort punten vaak wel schipperen tussen wat individueel opgelost kan worden en wat toch echt collectief gedaan moet worden."

In het geval van de kozijnen is het vaak handiger om deze gebundeld in te kopen.

"Bij ons blok heeft iedereen gekozen voor aluminium kozijnen. Maar hierbij kun je ook weer kiezen voor een dikker of dunner profiel. Daar zit ook een prijsverschil in, wat iedereen weer voor zichzelf kan afwegen"

Lange adem en verbeeldingskracht hebben
Ook is er de gezelligheidsafdeling die teambuildingactiviteiten verzorgt. Belangrijk, want het is vaak een lang en onzeker proces.

"Je kunt je vaak slecht een voorstelling maken van hoe het gaat zijn om er te wonen. Terwijl het lang duurt voordat er iets concreet wordt. Wij zaten bijvoorbeeld twee jaar in afwachting. Duurt het nog langer, dan moet je er echt vertrouwen in hebben dat het goedkomt. Een lange adem en verbeeldingskracht heb je daarom wel nodig."

Soms is de duur van het traject voor leden een reden om alsnog af te haken. Dit was het geval voor de oorspronkelijke eigenaar van nu Sarah’s woning, die twee jaar geleden uit het project stapte. Vermoedelijk vanwege het vele wikken en wegen wat erbij komt kijken, maar ook vanwege de lange doorlooptijd: ruim vijf jaar zat er tussen het begin en de oplevering van de woningen. Een lange tijd waarin levensfasen en woonbehoeften kunnen veranderen.

"Sommige eigenaren begonnen zonder kinderen aan het project, een ervan woont er nu met twee kinderen. Een langetermijnvisie hebben is dan ook belangrijk wanneer je in zo’n project stapt."